De Mustang en de politiek: de Tuskegee Airmen

"A coloured soldier cannot think fast enough to fight in armour"

Aldus Generaal Patton in WO2, die man die je de Norman Schwartzkopf van WO2 zou kunnen noemen, in een beruchte quote van zijn mening over segregatie in het leger. Hiermee kan je eigenlijk wel de houding van de Amerikaanse legerleiding samenvatten bij de aanvang van WO2.

Niet dat zwarten geweerd werden. Maar de rollen die ze konden vervullen zou je kunnen samenvatten als de "conciërges van de oorlog": de blanke man vocht, de zwarte kookte zijn eten, repareerde zijn voertuigen, etc. Er waren bij aanvang van de oorlog vijf zwarte onderofficiers. Drie van hen waren kapelaan. Geen enkele zwarte soldaat heeft bij leven de Medal of Honor uitgereikt gekregen, degenen die hem postuum ontvingen kregen hem pas decennia nadien.

In vrijwel elke oorlog worden maatschappelijke processen echter losgemaakt of gekatalyseerd. Dit gold ook voor de emancipatie van de zwarte soldaat. Niet omdat de legerleiding nou zo progressief was ingesteld, maar meer om andere redenen, bijvoorbeeld tekort aan mankracht. Bovendien meldden zwarten zich veel massaler aan dan verwacht, om allerlei redenen. Trots was er natuurlijk één van, maar ook ambitie en eenvoudig patriottisme: het was ook hún land.

De Tuskegee Airmen

De eerste klas getrainde kadetten, Tuskegee Airfield 1942.

Door dit samenspel van krachten was de legerleiding min of meer gedwongen toch zwarten toe te laten op combat positions. Dat gebeurde bij de landmacht in de vorm van de Black Panthers, het eerste zwarte tankbataljon, en in de vorm van de Tuskegee Airmen (TA), het eerste zwarte jachtsquadron. De naam Tuskegee komt van het vliegveld waar ze getraind werden. Net als de Panthers stond elk zwart regiment nog steeds onder leiding van een blanke. Het eerste (maar niet enige) vliegtuig waarin ze de lucht in gingen was de Mustang. De Mustangs van de TA werden in een herkenbare uitvoering met rode staart geschilderd, ze werden om die reden ook de Red Tails genoemd. 

Red Tail Mustang.

De eerste missies van de TA bestonden uit het escorteren van bommenwerpers vanuit bases in Italië. Net als hun Panther-collega's aan de grond voelden ze natuurlijk dat de ogen van heel Amerika op hen gericht waren. Ze bleken in geen enkel opzicht onder te doen voor hun blanke wapenbroeders. 

Het succes van de TA lag in hun snelle samenwerking en de ingenieuze bevelvoering van hun commandanten, waardoor met weinig vliegtuigen relatief grote vijandelijke formaties afgewend konden worden. Verder ligt het voor de hand dat piloten die zoveel tegenwerking hebben willen verdragen, bijzonder gemotiveerd zullen hebben moeten zijn. Uiteraard was de Amerikaanse regering niet te beroerd om een propagandasucces uit de TA te slaan; zie de poster onder. Toch was aan bepaalde dingen nog duidelijk te maken hoe de rassenverhoudingen lagen: een blanke piloot mocht na 50 missies naar huis, de TA vlogen er gemiddeld 70.

Propagandaposter; 1943.

Na de oorlog

Het was duidelijk dat de Amerikaanse legerleiding haar ogen niet meer kon sluiten voor de gelijkwaardigheid van de zwarte soldaat. De TA werden als apart regiment opgeheven, de vliegtuigen en piloten werden bij reguliere onderdelen ondergebracht. De weg naar assimilatie was echter nog lang. Pas in 1948 zou president Truman segregatie in het leger volledig opheffen. Deze orders bleken op lokaal niveau zoals regionale bases bovendien vrij gemakkelijk genegeerd te worden.

De iconische status van de TA in de geschiedenis van de VS maakte natuurlijk dat romantisering op de loer lag. In '45 schreef de Chicago Defender dat de TA in hun 200 escorte-missies geen enkel bommenwerperverlies zouden hebben geleden. Dit werd door veel mensen vrij klakkeloos overgenomen. Pas toen na 2000 de officiële documenten 'declassified' werden, wees deskundig onderzoek door historici uit dat dit een mythe was - de TA hebben 27 bommenwerpers verloren. Evengoed was het gemiddelde van alle P-51-squadrons 46 - nog steeds een uitmuntende prestatie.

Het Distinguished Flying Cross, een onderscheiding voor "heroism or extraordinary achievement while participating in an aerial flight" is 96 maal uitgereikt aan de TA - aan één piloot zelfs tweemaal. Hiernaast zie je een origineel staartvlak van een Red Tail, gesigneerd door alle in 2000 nog bekende in leven zijnde TA. De Korea- en Vietnamoorlog zouden er uiteindelijk toe leiden dat de zwarte soldaat een volledig geaccepteerd fenomeen binnen de strijdkrachten werd.

De P-51, de slankpoes van de lucht

Het kado dat je dit jaar krijgt heet voluit de North American P-51D Mustang, in het algemeen gewoon Mustang genoemd. De reden dat ik het heb gekozen was aanvankelijk simpelweg luiheid: ik heb hem, in een andere uitvoering, al eerder gebouwd, voor Gijs. Het was één van de belangrijkste Amerikaanse jachtvliegtuigen uit WO2. Naast het feit dat het een echte slankpoes was, had het vliegtuig ook een politiek-maatschappelijke rol die verder strekte dan alleen de oorlog. Eigenlijk dus best op jou van toepassing. Noot: alle plaatjes kun je vergroten door erop te klikken.

De Mustang.

In dit deel zal ik iets vertellen over de bijzondere rol in de oorlog zelf, in het volgende en laatste deel zal ik iets vertellen over de rol die het politiek heeft gespeeld, namelijk voor de emancipatie van zwarten in de VS.

"The bomber will always get through"(?)

Dat was de officiële doctrine van de Geallieerden in de lucht bij aanvang van de luchtoorlog boven het Europese theater. Zoals je misschien weet waren bommenwerpers in die tijd groot en zwaar, zoals de B-17 hieronder. Het idee was dat als je ze maar volstouwde met machinegeweren en ze in kuddes bij elkaar liet vliegen, dit voldoende afweer zou zijn tegen de Duitse jachtvliegtuigen van die tijd. 

B-17 bommenwerper.

Dit bleek een zeer pijnlijke vergissing, die veel Geallieerde bemanningen het leven heeft gekost. Duitse jagers uit die tijd waren goed bewapend, hadden gepantserde cockpits en hun bewapening had vaak ook een groot bereik, wat bommenwerpers weerloos maakte. Het was duidelijk dat er een flexibele, dynamische verdediging moest komen. Dit leidde tot de inzet van jager-escortes. De Mustang ging in dienst in 1942, niet bij de Amerikanen zelf, maar bij de Britten (in die tijd werd veel Amerikaans materieel geleend toen een invasie aan land politiek nog erg gevoelig lag).

Het was in 1943 dat de Amerikanen hun eerste boots on the ground hadden in Europa, namelijk in Italië. Dit leidde tot een enorme strategische vooruitgang in het bombarderen van Duitse doelen. Zoals je in het plaatje hieronder kunt zien, kon in één keer een enorm deel van het door Duitsland bezette gebied worden gebombardeerd. En dat had alles te maken met het grote voordeel van de Mustang: bereik. Met extra brandstoftanks was dit iets van 2200 km, ongehoord groot voor een eenzitter van die tijd. Er kon zelfs doorgevlogen worden naar een pendelbasis in de (toen nog bevriende) SU. Hiermee was het gehele bezette gebied binnen bereik.

De Mustang was snel, efficiënt en wendbaar en scoorde hiermee op punten waar de Duitse jagers minder goed waren. Zelfs toen in 1945 de eerste straalvliegtuigen door Duitsland werden ingezet werden die nog door Mustangpiloten neergehaald, zij het in kleinere aantallen natuurlijk. De impact van de Mustang op de Duitsers blijkt goed uit wat Hermann Göring, opperbevelhebber van de Luftwaffe aan een Amerikaanse generaal vertelde na de Duitse capitulatie:

"When I saw your bombers over Berlin protected by your long-range fighters, I knew then that the Luftwaffe would be unable to stop your bombers. Our weapons plants would be destroyed; our defeat was inevitable."

De Mustang is daarmee eigenlijk wat de Spitfire voor de Britten was: een icoon van luchtoverwicht. Hij werd ook wel "The Cadillac of the skies" of simpewel "Caddy" genoemd.

Het einde

Met het einde van WO2 was het duidelijk dat het straaltijdperk onafwendbaar was. De P-51 is overigens nog ingezet in de Korea-oorlog, maar eigenlijk alleen tegen gronddoelen, de eerste MiGs waren al in grote getale aanwezig in het luchtruim. In 1987 zette de laatste luchtmacht, die van de Dominicaanse Republiek, hem officieel aan de kant. Tegenwoordig bestaan er nog vele luchtwaardige exemplaren in de handen van verzamelaars en amateur-piloten. Jouw cadeau is een versie die bij mijn weten niet bestaat. Hij is geheel aan mijn verbeelding ontsproten, maar zoals je weet kom je met de juiste decals een heel eind. :-)

Introductie

Zusje!

omdat Jan en Alleman inmiddels zowat een priegelwerk van me hebben gekregen is het niet meer dan logisch dat jij ook een keer aan de beurt bent.

Het idee om jou een cadeau te geven dat uit de priegelkamer komt is niet nieuw. Sterker nog, aanvankelijk was je als eerste aan de beurt. Ik wilde een koningsblauwe Fiat 500 voor je maken en heb zelfs overwogen te zoeken naar een dikpoes in dezelfde schaal voor op de achterbank. Autootjes bouwen is echter een heel andere tak van sport. Met name het maken van chroomdeeltjes is een kunst die je met veel pijn, moeite en vooral dure speciale verf moet leren. Ik geef eerlijk toe dat ik de doos doorverkocht heb, aan iemand wiens vriendin (inderdaad, ook vrouwen priegelen) graag autootjes bouwt.

De vraag was dus: wat te bouwen? Ik ken je goed genoeg om te weten dat ik je met militaire dingen niet blij maak. Ik wilde iets voor je maken dat je aansprak, maar iets dat ook niet al te ver uit mijn comfort zone lag wat bouwen betreft. Dat is denk ik gelukt, afgaande op de likes op het album op Facebook waar ik je natuurlijk wijselijk (voorlopig) heb geblokkeerd.

Over wat ik voor je heb gemaakt ga ik niet geheimzinnig doen. Over de uitvoering wel. In dit blog wil ik je graag iets vertellen over het vliegtuig dat je na de Kerst mee naar huis neemt. Hoe meer ik erover na ging denken, hoe meer ik ontdekte dat het eigenlijk best goed bij je past. Het is niet mijn bedoeling om je te vermoeien met oeverloze verhalen over de kunst van het priegelen. Ik wil je graag iets vertellen over de bijzondere achtergrond van het toestel, in de hoop dat het dan wat meer gaat leven als het eenmaal bij je thuis staat.